Tworzenie Ogrodu W Stylu Japońskim

2024 Autor: Sebastian Paterson | [email protected]. Ostatnio zmodyfikowany: 2023-12-16 13:53

Ogród, który odzwierciedla wszechświat

Zjawisko artystyczne, zwane obecnie ogrodem japońskim, powstało na początku X wieku.

Dziś ten styl krajobrazu ma wiele cech, które prawie każdy będzie mógł wymienić: wykorzystanie kompozycji kamieni i kamyków, mchów, bambusa i kwitnących drzew; obowiązkowa obecność zbiorników z bieżącą lub stojącą wodą.

Rozsądek i asymetria kompozycji, oczywistość surowych praw harmonii czynią z niej prawdziwy model wszechświata.

Przewodnik ogrodnika

Szkółki roślin Sklepy z towarami do domków letniskowych Pracownie projektowania krajobrazu

Świat ogrodu klasztornego

Początkowo ogrody w Kraju Kwitnącej Wiśni budowano przy klasztorach Shinto. Dlatego mają tak wyraźny składnik filozoficzny. Życie mnichów toczyło się w modlitwie i kontemplacji, a sposób, w jaki odkryli przekazywanie świętej mocy natury przez symboliczne ogrody, pozwolił im rozszerzyć granice terytorium klasztornego do rozmiarów wszechświata.

W ich ogrodach znajdowały się stawy, za którymi stał Ocean, oraz wzgórza, które uosabiały piękno wszystkich pasm górskich planety. Ogrody klasztorne były równie ważną częścią świątyni, jak wszystkie inne budynki klasztoru. Uczucia, które panowały w duszy orientalnego pielgrzyma, który wpadł do ogrodu Shinto, są podobne do emocji prawdziwego chrześcijanina, który przybył do świątyni, aby się pomodlić.

O tym, jak prawidłowo wyposażyć ogród mnisi opowiadali w jednej z pierwszych książek o sztuce ogrodniczej w historii ludzkości - „Sakuteiki”, która ukazała się w XI wieku. Dalszej ewolucji ogrodów sprzyjał buddyzm. Asceza filozofii buddyjskiej dała początek sztuce suchego ogrodu, w którym przy pomocy sypkich materiałów naturalnych (piasek, żwir) oraz kamieni o różnych kształtach i fakturach powstały ekscytujące krajobrazy, w których można było zobaczyć nie tylko modele dzikiej przyrody, ale także metaforyczna opowieść o wędrówkach ludzkiej duszy, o perypetiach życiowych i, co najważniejsze, o tym, jak te przeszkody pokonać.

W ten sposób ogród buddyjski stawiał pytania i sam udzielał na nie odpowiedzi. Odpowiedzi, które nie były kategoryczne… - jedna z podstawowych zasad kompozycyjnych ogrodu japońskiego - niepewność - a zarazem jedyne słuszne - świadczy o tym równowaga wszystkich elementów ogrodu.

Najstarszym zachowanym suchym ogrodem jest Ogród Ryoanji w Kioto. Piętnaście całkiem zwyczajnych kamieni jest podzielonych na pięć grup i według jednej z teorii, sięgającej nauki konfucjańskiej, symbolizują one tygrysy pływające przez rzekę ze swoimi młodymi.

Dla buddyjskiego mnicha tworzenie suchej kompozycji jest jedną ze ścieżek zen, pełną kontemplacji i zrozumienia natury kamieni. Każdy kamień ma swoją duszę, swoje życie, każdy z nich ma swoją metaforę.

Ułożenie ich w niewłaściwy sposób oznacza kłamstwo i tym samym sprowokowanie gościa ogrodu do fałszywej reakcji emocjonalnej. Właśnie dlatego, że w każdym kamieniu tkwi indywidualność, nie da się po prostu skopiować twórczości mistrzów starożytności, o czym ostrzegał autor „Sakuteiki”, zalecając przy tworzeniu kompozycji zaufanie przede wszystkim własnym odczuciom.

Blisko domu

„Świeckie” ogrody japońskie można było podzielić formalnie na małe, od kilku metrów kwadratowych, przeznaczone tylko do oglądania, oraz na duży krajobraz, po którym można było spacerować podziwiając zmianę kompozycji, płynące strumienie, umiejętnie wykonane wyspy, mosty i kamienne pagody …

Oprócz suchych krajobrazów, które migrowały do zwykłych posiadłości z klasztorów, kompozycja krajobrazowa może stać się ogrodem japońskim, w którym głównym bohaterem jest woda - „ogród wody”; Nieco rzadziej można spotkać „ogród z mchu”, zbudowany na podstawie gry faktur i odcieni zieleni tych starożytnych roślin. Najczęściej przydomowe ogrody orientalne obejmują kamienie, wodę i tereny zielone. I tutaj nie liczy się formalny dobór elementów, ale to, co właściciel ogrodu chciał wyrazić za pomocą określonych materiałów.

Symbolika japońskiego ogrodu stała się przez wiele stuleci tak wyrafinowana, że jego język można nazwać uniwersalnym. Wiele osób rozumie bez słów, że kamienie w takiej kompozycji są szkieletem ziemi, a woda jest jej krwią; kamień symbolizuje Yang - męską zasadę, klarowność i jędrność, wodę - Yin, kobiecą esencję wszystkich zjawisk, wszystko jest ciemne, tajemnicze. Każda z roślin ma symbolikę semantyczną: bambus - męskość i wytrzymałość, sosna - długowieczność, lotos - duchowa czystość.

Podstawą wszystkich kompozycji roślinnych są wiecznie zielone drzewa i krzewy; w przypadku roślin liściastych bierze się pod uwagę nie tylko ich kształt podczas aktywnego sezonu wegetacyjnego, ale także zmianę koloru w zależności od pory roku i wyglądu przy luźnym ulistnieniu, gdyż ogród powinien być przyjemny przez cały rok. Liczba kwiatów jest ograniczona - są to irysy, liliowce, lotosy. Wilgotny klimat Kraju Kwitnącej Wiśni przyczynił się do wzrostu w ogrodach różnych roślin kochających wilgoć - mchów i paproci.

Najbardziej czczonym drzewem w ogrodzie japońskim jest sosna, ulubiona roślina nie tylko japońskich ogrodników, ale także poetów:

Jesienny księżyc

Sosna malowanie tuszem

W błękitne niebo

Ransetsu

Dziś najczęściej można zobaczyć sosny ze sztucznie uformowaną koroną - bonsai ogrodowe. Japończycy osiągnęli w tej sztuce niesamowite wyżyny, a pięknie ukształtowane drzewo może stać się podstawą całej kompozycji ogrodu.

Kolejnym niezastąpionym mieszkańcem ogrodów orientalnych jest bambus. To niezwykle szybko rosnące zioło, najczęściej uzupełniane w kompozycjach paprociami, jest dość samowystarczalne. Bambus jest zwykle uprawiany w postaci małego gaju, który służy jako miejsce odpoczynku jego właścicieli. Bambus jest przydatny nawet po przeżyciu - w Japonii zwyczajowo buduje się z niego płoty, mosty, fajki wodne i wiele innych elementów dekoracyjnych ogrodu. Jest także niezawodnym chodnikiem dla małych ogrodników:

Wieczorny prysznic -

Mrówki spieszą na ziemię

Wzdłuż bambusowych pni …

Joseo

Nie sposób wyobrazić sobie orientalnego ogrodu bez kwitnących drzew owocowych. Japończycy mają szczególny stosunek do kwitnących wiśni, pod których gałęziami każdy czuje zarówno wartość relacji międzyludzkich, jak i wieczny smutek:

Nie ma między nami obcych!

Wszyscy jesteśmy dla siebie braćmi

Pod kwiatami wiśni.

* * *

Smutny świat!

Nawet gdy kwitną wiśnie …

Nawet wtedy …

Masaoka Shiki

W kompozycji roślin orientalnego ogrodu dużą uwagę przywiązuje się do odcieni zieleni - ciemniejsza umieszczona jest w tle, a jaśniejsza - na pierwszym planie, tworząc poczucie głębi ogrodowej przestrzeni. Drzewa tworzą rodzaj ogólnego obrazu, a jednocześnie pozostają niezależne. Rytmiczna przemiana masy liści i wolnej przestrzeni ma na celu wywołanie u widza wrażenia konfrontacji i harmonii sił natury.

„Myśli na odległość”

Stary Staw.

Do wody wskoczyła żaba.

Chlap w ciszy.

Saigyo

Woda zawsze była częścią ogrodu japońskiego. Na samym początku ewolucji japońskiej sztuki ogrodniczej (VII-XII w.) Na wsi istniał chiński model ogrodu ze zbiornikiem: zbudowano dostatecznie duże stawy i jeziora, w których można było jeździć łódkami wykonanymi w kształcie smoka, przemieszczając się w ten sposób po całym ogrodzie.

Pod wpływem buddyzmu zen pojawiły się imitacje przestrzeni wodnych z kamieni i piasku, a także skłonność do doceniania nie tyle powierzchni wody, co dynamikę strumienia i odgłosy strumieni i wodospadów. Wodospady ogrodu japońskiego mogą być proste i złożone, wieloetapowe. Miejsce na wodospad jest wybierane z wielką starannością. Niemal zawsze porośnięte są roślinnością, co czyni scenerię jeszcze bardziej romantyczną.

Stawy ogrodowe we wschodnim ogrodzie zawsze mają wyspy, z których jedna jest uważana za raj i nie łączy się z brzegiem. Istnieje kilka rodzajów wysp: leśna, górska, skalista, z młodymi sosnami na piasku. Ulubione wyspy w Japonii to wyspa „żółwi”, która symbolizuje pragnienie poznania, oraz wyspa „żurawia”, która unosi ducha ludzkiego w górę.

W nowoczesnych ogrodach japońskich stawy zastępowane są małymi kamiennymi basenami z wodą, a czasem nie ma nawet dla nich miejsca. Następnie ten element natury można wprowadzić do kompozycji ogrodu w postaci tsukubai - kamiennej miski z wodą w postaci beczki, w której tradycyjnie myto ręce podczas ceremonii parzenia herbaty. W niektórych przypadkach tsukubai może znajdować się na poziomie gruntu, ale najczęściej jest podnoszony na wysokość 20-30 cm. Zwykle tsukubai jest umieszczany na niskim, małym płaskim obszarze przed kamienną ścianą, żywopłotem lub w centrum ogrodu i na pewno jest oświetlony kamienną latarnią.

Kolejnym elementem dekoracyjnym ogrodu, który ma wiele wspólnego z wodą, jest cienki akwedukt wykonany z wydrążonej łodygi bambusa, przez który przepływa woda. Japońska nazwa tego cieku wodnego to shishi odoshi, co oznacza „przerażający jeleń” został pierwotnie wynaleziony przez rolników właśnie w tym celu. Najczęściej takie konstrukcje znajdują się na skraju stawu.

Zaopatrzenie w wodę w ogrodzie japońskim jest zamknięte, stosuje się tutaj pompę i system zaopatrzenia w wodę, ale wszystko to jest dość elementarne, szczegółowo opisane w odpowiednich instrukcjach i jest znane każdemu architektowi krajobrazu. Nie bój się zawiłości budowy systemu zaopatrzenia w wodę, ponieważ efekt zachwyci Cię nie tylko od strony estetycznej: w systemie feng shui woda jest elementem odpowiadającym pieniądzom, a właściwie zlokalizowana i regulowana woda ogrodowa system z pewnością przyczyni się do dobrobytu domu.

Symbole wieczności

Kamienie to najbardziej stabilny element wystroju ogrodu w ogrodzie orientalnym. To oni tworzą wygląd ogrodu. Rośliny i drzewa pojawiają się i znikają, a kamienie nadają ogrodowi poczucie trwałości.

W tym maleńkim modelu wszechświata, który powstaje podczas budowy wschodniego ogrodu, kamień miał pierwotnie uosabiać niedostępne szczyty spoczywające pod chmurami. Ale stopniowo powstała prawdziwa sztuka układania kamieni - sute-ishi, za pomocą której można było przedstawić każdą scenę i wszelkie elementy natury.

W ogrodzie japońskim kamienie są zawsze układane po przekątnej. Najczęściej używane są nieobrobione kamienie naturalne; najcenniejsze są okazy pokryte rdzą lub mchem w kolorach brązowym, czerwonym lub fioletowym, rzadziej - białym.

Od czasów największych starożytnych ogrodników, którzy byli przekonani, że niewłaściwe ułożenie kamieni w suchych ogrodach może na gorsze odmienić losy mieszkańców ogrodu, istnieje szereg zasad, których należy przestrzegać przy tworzeniu kompozycji. Na przykład nie powinieneś brać kamieni o okrągłym lub kwadratowym kształcie; kamienie o tej samej wadze, kształcie i masie nie mogą być układane jeden po drugim.

Grupy kamieni powinny znajdować się nieco dalej od sadzonych roślin. Kamienie są osadzone na powierzchni lub częściowo zakopane w ziemi, czasem ukośnie, pod kątem do ziemi. Położenie kamienia musi być stabilne - należy to szczególnie ściśle monitorować. Do budowy ścieżek używa się kamieni z jedną płaską stroną (nierówne są zakopane w ziemi). Długa oś każdego kamienia powinna być prostopadła do kierunku ścieżki.

Piasek i drobny żwir są szeroko stosowane w ogrodach japońskich. Umieszczane są na niewielkich obszarach ogrodu, chronionych przed wiatrem. Spacer po suchych potokach po piaszczystych „falach” jest pełen kontemplacji i poezji.

Wieczór.

W cieniu modrzewia

idę cicho.

Jak na fragmentach mojego

poprzedniego życia.

Motoko Michiura

Aby stworzyć suche kompozycje, na ubitą ziemię wylewa się warstwę piasku o grubości 5-6 cm i nakłada się specjalny wzór za pomocą specjalnego grabi, który najczęściej symbolizuje fale lub zmarszczki w wodzie. Rysunek można łatwo odnawiać, a piasek należy okresowo uzupełniać.

Do kamiennych elementów ogrodu należą ukochane przez mieszkańców Zachodu latarnie, które pierwotnie były elementem wschodnich ogrodów świątynnych. Z reguły zlokalizowane są na zakrętach ścieżki ogrodowej, na skraju zbiornika wodnego, strumienia lub przy moście. Do produkcji latarni używa się różnych kamieni, drewna lub pumeksu.

W przypadku dużych ogrodów stosuje się latarnie cokołowe (tachi-gata) o wysokości do 1,5, a czasem do 3 m; ukryte latarnie (ikekomi-gata), z których światło kierowane jest na ziemię, najczęściej znajdują się w pobliżu tsukubai (staw do mycia rąk); małe latarnie (oki-gata) są zwykle umieszczane na skraju stawu, z dala od ścieżki lub w bardzo małym ogrodzie wewnętrznym; ponadto istnieją latarnie z kwadratowym lub okrągłym dachem, które u podstawy mają kamienne lub betonowe podpory (yukimi-gata); najczęściej stawiane są w pobliżu zbiorników wodnych.

Ogród japoński na rosyjskiej ziemi

Różnica warunków klimatycznych sama dostosowuje się do układu ogrodów japońskich w naszym kraju: wiele roślin charakterystycznych dla Wschodu po prostu u nas nie może istnieć i muszą szukać zamiennika.

Główna roślina ogrodu wschodniego - sosna - zimuje tutaj. Do tej roli najczęściej wybierany jest jeden z gatunków sosny górskiej Pinus muga mughus pumillio. Charakterystyczną cechą tej rośliny jest położenie końców gałęzi na tej samej wysokości. W rezultacie powstają płaskie kule, które praktycznie nie wymagają strzyżenia. Ponadto bonsai ogrodowe można formować z Pinus silvestris, Pinus strobus (sosna Weymouth); używać do tego prawie wszystkich jałowców (na przykład Juniperus horizontalis 'Prince of Walles', 'Wiltoni', 'Jad River', 'Rockery Jem', 'Blue Cheap', 'Grey pearl'), tuja lub rośliny doniczkowe, zimą sprzątane w zamkniętych, dobrze oświetlonych pomieszczeniach o niskich temperaturach.

Cudowne klony japońskie (zielony Acer palmatum dissectum i szkarłatny A. p. Dissectum atropurpurea) nie mogą przetrwać naszej zimy, a dla nich istnieje również opcja zimowania „muszelkowego”. Stworzenie warunków do zimowania roślin doniczkowych „na zewnątrz” nie jest łatwe; nie można ich umieścić w ogrodzie zimowym, ponieważ temperatura ogrodu zimowego, nawet subtropikalnego, jest zbyt wysoka dla klonów (idealna dla nich to + 1 … + 5 ° С). Dlatego czasami projektanci krajobrazu zastępują egzotyczne rośliny naszymi zwykłymi roślinami. Przykładowo klony zostaną z powodzeniem zastąpione czarnym bzem (Sambucus racemosa v. Plumosa lub v. Plumosa aurea), któremu zresztą ostrzyżony - wygląda nieco gorzej niż „wzór do naśladowania”.

Bambus to jedna z niezastąpionych roślin ogrodu orientalnego, która w żadnym wypadku nie rośnie w klimacie Rosji: na naszych działkach występuje jedynie jako budulec ozdobnych krat, ogrodzeń i cieków wodnych. W przypadku wszystkich innych kwiatów, drzew i krzewów sytuacja jest nieco prostsza. Tak więc brzegi stawów można ozdobić irysami i liliowcami. Wśród paproci jest wiele gatunków zimujących na naszym terenie, w tym orlica.

Planując sadzenie kwitnących drzew owocowych, należy przede wszystkim zwrócić uwagę na odmiany strefowe, a ponadto wziąć pod uwagę wszystkie subtelności w tych sprawach. Na przykład dekoracyjna pigwa japońska prawdopodobnie zamarznie każdej zimy na całej długości pędów, które znajdują się powyżej poziomu pokrywy śnieżnej, a wskazana wysokość projektowa tej rośliny wynosząca 1,5 m jest mało prawdopodobna do osiągnięcia w ćwiczyć. Dobrze rosną krzewy ozdobne, często spotykane w ogrodach orientalnych: rododendrony i liczne odmiany spirei, w tym karłowate.

Kierując się japońskimi tradycjami, należy zwrócić większą uwagę na dokładność projektów niż listę gatunkową roślin. Ponadto, jeśli mówimy o współczesnej Japonii, to dzisiejsza architektura krajobrazu tego kraju w dużym stopniu wykorzystuje nowe technologie, wprowadzając do kompozycji wiele nowoczesnych materiałów, na przykład ceramikę i szkło. Podejmując się stworzenia ogrodu japońskiego na swojej stronie, przede wszystkim obserwuj równowagę wszystkich elementów, nie przeciążaj przestrzeni, staraj się usłyszeć głos każdego kamienia w ogrodzie - a ogród, który wyrósł z wdzięczności, z pewnością stanie się harmonijnym i przytulnym modelem Wszechświata …